
Deze studie onderzoekt de relatie tussen kunst- en cultuurconsumptie en diversiteit, met aandacht voor factoren zoals gender, seksuele oriëntatie, handicap, etniciteit en religie. Hoewel er uitgebreide literatuur bestaat over culturele participatie, blijft onderzoek naar diversiteit in kunstconsumptie ongelijk verdeeld. De auteurs streven ernaar om bestaand onderzoek in dit domein te analyseren door middel van een bibliometric analyse, met als doel belangrijke onderzoeksthema’s, lacunes en toekomstige richtingen te identificeren.
De studie maakt gebruik van een bibliometric analyse van 1.155 academische documenten uit de Web of Science (WoS)-database, met een focus op tijdschriften in bedrijfskunde, economie en management. De analyse bestaat uit twee hoofdcomponenten: (1)Prestatieanalyse – waarbij men auteurs, instellingen, tijdschriften en citaties onderzoekt om invloedrijke bijdragen in kaart te brengen. Verder (2) Wetenschappelijke mapping – Analyseert onderzoekclusters en trends binnen het veld. Hierbij wordt gebruikt gemaakt van co-citatieanalyse, bepaalt de belangrijkste intellectuele fundamenten door studies te verbinden die vaak samen worden geciteerd, en co-woordenanalyse dat de relaties tussen trefwoorden om opkomende onderzoeksthema’s
Kernbevindingen
- De studie maakt gebruik van artikels die zijn gepubliceerd in academische tijdschriften over sociologie, bedrijfskunde, economie, marketing, cultuur, vrijetijdswetenschappen en etnische studies. Het toonaangevende tijdschrift is Poetics, een sociologisch tijdschrift gewijd aan cultuur, met 41 artikelen. Andere geciteerde bronnen hebben een breder bereik en zijn niet alleen gekoppeld aan sociologie, maar ook aan economie en marketing.
- Tussen 1987 en 2023 werden in totaal 1.155 documenten gepubliceerd, wat een jaarlijkse groeisnelheid van 14,06% aangeeft. Deze trend benadrukt de toenemende academische interesse in de intersectie van cultuurconsumptie en diversiteit.
- Wat auteurs betreft, zijn sociologen de meest relevante en meest geciteerde onderzoekers. De meeste publicaties komen van Amerikaanse universiteiten. De Verenigde Staten staan op de eerste plaats als herkomstland van auteurs en zijn ook veruit het meest geciteerde land. Van de lokaal geciteerde documenten werd negen op de tien gepubliceerd in een sociologisch tijdschrift, slechts één in een economisch tijdschrift. Ook bij de geciteerde referenties komt negen op de tien uit sociologische tijdschriften.
- De meest voorkomende woorden in de verzamelde literatuur waren gender, cultureel kapitaal, religie en identiteit. Dit suggereert dat er beperkte aandacht is voor andere diversiteitsdimensies, zoals seksuele oriëntatie of beperking, binnen onderzoek naar cultuurconsumptie.
- De intellectuele en conceptuele structuren binnen dit onderzoeksveld werden geanalyseerd, wat resulteerde in drie hoofdclusters: cultureel kapitaal, identiteit en onderwijsprestaties
Deze clusters vormen de intellectuele basis van de verschillende deelgebieden binnen cultuurconsumptie en diversiteit. - Een thematische kaart, gebaseerd op het co-woordnetwerk, bracht vijf clusters in kaart. Deze werden geanalyseerd op basis van centraliteit (populariteit van het onderwerp) en dichtheid (verbindingen binnen het onderwerp): (1) cultureel kapitaal (gemiddelde centraliteit en dichtheid): Dit is het grootste cluster en richt zich op de impact van cultureel kapitaal op cultuurparticipatie en de wisselwerking met factoren zoals onderwijs, sociale klasse, religie, gender en etniciteit. (2) vrouwen (hoge centraliteit en dichtheid): Dit ‘motor-thema’ behandelt gelijkheid, diversiteit en inclusie binnen culturele consumptie en kunstorganisaties. (3) gender (hoge centraliteit, lage dichtheid): Onderzoekt de determinanten van kunst- en cultuurparticipatie en benadrukt genderongelijkheden. (4) immigratie (lage centraliteit en dichtheid): Een opkomend onderwerp dat migratie en aanverwante thema’s bestudeert. (5) beperking en kunstparticipatie (niche-onderwerp, kleine cluster): Recente studies richten zich op de relatie tussen handicap en kunstbeleving.
- Hoewel diversiteit in kunst- en cultuurconsumptie in de bestaande literatuur wordt besproken, blijft de reikwijdte beperkt. De focus ligt vooral op gender, met enkele studies over ras/etniciteit en religie. Andere dimensies, zoals seksuele oriëntatie, genderidentiteit en beperking, worden nauwelijks onderzocht en blijven losgekoppeld van de kern van het onderzoeksveld.
- Digitalisering is eveneens een onderbelicht thema. Minder dan 5% van de documenten bevat termen als digitaal, online en internet. Bovendien ontbreekt er vrijwel volledig verwijzing naar technieken zoals webscraping, webcrawling, API’s (Application Programming Interfaces, gebruikt om gegevens van sociale netwerken te halen) en kunstmatige intelligentie (AI).
Onderzoekers
Manuel Cuadrado-GarcíaJuan D. Montoro-Pons
Affiliaties
Department Marketing,Department of Economics
Department of Applied Economics
University of València, Spain