Why Janes likes to read and John does not

De studie gebruikt de data van het 2018 PISA onderzoek en vergelijkt acht EU-landen, namelijk België, Duitsland, Kroatie, Ierland, Italië, Luxembourg, Malta en Portugal. Zowel de leerlingen als de ouders worden bevraagd. Het betreft leerlingen van 15-jaar die leskrijgen in het middelbaar. Zowel de scholen als de leerlingen worden willekeurig geselecteerd per land. Uiteindelijk werden 1581 scholen en 28.747 leerlingen bevraagd.  Aan de hand van multilevel analyses werd de socialisatie bij de ouders en op de scholen in kaart gebracht. Er komen drie belangrijke resultaten naar voor.

Kernbevindingen

1. Beide vormen van socialisatie, via de ouders of via school, zijn belangrijke factoren bij de intrinsieke leesmotivatie. Dit zowel bij meisjes als bij jongens. Dat stimulatie van ouders voor lezen belangrijk is, is al vaak onderzocht maar dit onderzoekt toont dat ook de schoolomgeving een belangrijke rol speelt.
2. De studie bevestigd dat er een verschil is qua intrinsieke motivatie in leesgerag tussen jongens en meisjes. Jongens hebben minder intrinsieke motivatie dan meisjes en het kan gelinkt worden aan de stereotype genderrollen. Bovendien hebben meisjes meer baat bij de socialisatie in het gezin. Socialisatie bij de ouders heeft dus meer effect bij meisjes dan bij jongens.
3. Scholen kunnen een compenserende rol spelen voor jongeren die van thuis uit weinig gestimuleerd worden om te lezen en dus weinig intrinsieke leesmotivatie hebben. Dit effect is groter voor jongens dan voor meisjes, met andere woorden een jongen gaat in een schoolcontext meer intrinsieke motivatie ontwikkelen dan een meisje. Een belangrijke kanttekening hierbij is dat meisjes, zelf wanneer ze van thuis uit weinig gestimuleerd worden toch meer intrinsieke leesmotivatie vertonen dan jongens. Bij jongens bevordert een competitieve context hun motivatie en hebben ze er ook meer baad bij als de leerkracht inspeelt op hun interesses tijdens de les dan bij meisjes.
4. Samengevat bevordert socialisatie thuis en een goede discipline in de klas de intrinsieke motivatie meer bij meisjes dan bij jongens. Jongens in tegenstelling hebben meer baad bij een competitieve schoolcontext en een leerkracht die inspeelt op hun interesse bij het stimuleren van lezen. Zeker bij jongens met een gebrek aan stimulatie van thuis uit, is dit effect zichtbaar.